Faşizmin Sembolü mü? Yoksa Eski Türk Tarihinin mi?

Bugün dünyanın her yerinde kime Adolf Hitler’i veya Nazileri sorsanız akıllarda ilk olarak Gamalı Haç diye bilinen sembol canlanır. Öyle ki sosyal medyada Gamalı Haç’ı andıran bir şekil bile günümüzde sansürlenip kaldırılabilir. Etkisi Nazi Almanya’sı ile de sınırlı kalmayan sembol bugün tüm dünyada adeta faşizmin sembolü olmuş durumdadır. Çünkü Hitler’in dünya tarih mirasına bıraktığı acı dolu günleri hatırlatmaktadır. Ancak sembolün orjinalinin Almanya’da ortaya çıkmadığı, özellikle Orta Asya Türk boylarının sosyal hayatta kullandığı eşyalarında çok yaygın olduğu hatta Avrupa’ya Hunlarla birlikte geldiği iddiaları özellikle son yıllarda sürekli dile getiriliyor. Gerçekten de sembolün izi sürüldüğünde Orta Asya coğrafyasında sıkça kullanıldığı rahatlıkla görülebilir. Bölgedeki birçok yapı ve eserde Gamalı Haç figürü rahatlıkla seçilebiliyor. O zaman bu sembol gerçekte kime ait. Nazilerin mi? yoksa göçebe Türk boylarının mı?

Cevap biraz karmaşık. Hem ikisine de ait hem de değil. Gamalı Haç neredeyse insanlığın ortak mirası olan semboller arasında. Asya bozkırlarından Hindistan’a, Britanya kabilelerinden Amerikan yerlilerine kadar birçok medeniyet bu sembolün benzer şekillerini, benzer anlamlara gelecek şekilde kullanmış. Hinduizm’de Tanrı Brahma ile özdeşleştirilip kutsal bir anlam kazanan şekil, Çin topraklarında ise sonsuzluğu temsil etmekte. Türk kültüründe ise Oz Tamgası olarak bilinen sembol Tanrı’ya ulaşmayı ve ölümden sonra yeniden dirilmeyi temsil ederken İslamiyet ile birlikte de Türklerin sosyal yaşamında varlığını korumuştur. Bu sembole Anadolu’nun her bölgesinde rahatlıkla rastlanabilir.

Peki Hitler neden bu sembolü seçti? Cevabını yine kendisi şöyle açıklıyor. “Nasyonal Sosyalistler olarak, programımızı bayrağımızda görüyoruz. Kırmızıda hareketin sosyal fikrini görüyoruz; beyaz, milliyetçi fikir; Hakenkreuz’da (Gamalı Haç) Aryan insanının zaferi mücadelesinin misyonu ve aynı şekilde yaratıcı çalışma fikrinin zaferi.”

Görüldüğü gibi bugünlerde dünyanın yakın tarihte yaşadığı büyük bir felaketin başrolünde yer alan Nazi Almanya’sı yüzünden bütün insanlık tarafından lanetlenen sembol, özünde yine aynı insanlığın ortak mirası olarak karşımıza çıkıyor. Köken olarak şans ve bereket manasına da gelmekte. Söz konusu sembolün yakın tarihte kötü bir anısı var diye bir kenara atmak insanlığın ortak mirasına ihanettir. Belki günün birinde insanlığın ortak belleğinde yine hak ettiği yeri elde edebilir.

Alperen Köse