Mart ayının son gününden herkese merhabalar. Mart ayı matematiğe ilgi duyan herkes için önem taşır. Bizde bu konu üzerinde biraz sohbet edelim. 14 Mart desem hepinizin hatırına gelecektir. Evet UNESCO tarafından 2019 yılının kasım ayında Matematik Günü ilan edilen anlamlı gündür. Daha önceki yıllarda da öncülüğünü Amerika’nın yaptığı Pi Günü olarak kutlanmaktaydı. Haftasında çeşitli etkinliklerin, seminerlerin yapıldığı bir gündür. Ülkemizde ise Arf Haftası olarak etkinlikler yapılmaktadır. Tabiki sebebi Cahit Arf’ın matematiğe kazandırdıklarından geçiyor.
Peki şimdi biraz Pi Sayısından bahsedelim. Nedir bu Pi Sayısı? Tanım olarak, bir dairenin çevresinin çapı ile oranı alındığında elde edilen sabit sayının kendisidir. Bu oran her daire için aynı değeri aldığından matematik sabiti kabul edilir. Bu kadar basit bir tanımı varsa bu sayı neden bu kadar ilgi çekiyor? Ortaokul ve lisede soruların kenarında şu yazıyı hepimiz okumuşuzdur. “ Pi’yi 3 alınız.” Nasıl yani Pi farklı bir sayı da biz mi değiştiriyoruz. Tam olarak öyle tanımlamasak da doğruluk payı var. Pi sayısını üniversite yıllarında da 3,14 aldık. Ancak Pi Sayısı sonsuzluğunu koruyan, sonsuz basamağa sahip bir sayıdır. Bu sayının virgülden sonrasında sıralanan rakamların rassal bir özelliği vardır. Şöyle ki, sonsuz bir sayı hayal edelim içerisinde tüm olasılıkların sıralandığı rakamları içeriyor. Basitleştirirsek, piyango bileti aldınız tutma olasılığı 10 milyonda 1’dir. Bu ve bunun gibi tüm olasılıkların sıralanabildiği bir sayıdır. Bu durumda hepimizin doğum tarihide belli basamaklarında gizlidir. 8 basamaklı bir sayıdır doğum tarihi daha da basamak sayısını büyütelim. Cep telefon numaralarımız da bu sayının herhangi basamağında gizlidir. Hatta harfleri sayılara dönüştüren bir kod yazıldığında, adımız-soyadımız, söylediğimiz bir cümle ya da bir kitabın tamamını Pi sayısının içinde bulabiliriz.
Bu ilginç sayı bu yüzden birçok ünlü matematikçinin ilgi alanına girmiştir. Dizi ve filmlerde dahi Pi sayısını görmekteyiz. Bir çoğumuzun videosunu izlediği Person of Interest dizisinin bir sahnesinde öğretmen öğrencilerine Pi sayısını anlatır. Biraz daha eski tarihe 1998 yılına bakarsak “Pi” adlı filmin çekildiğini görürüz. Tavsiye edebileceğim bir film, izleyecek olanlar Pi dünyasında yolculuğa çıkabilir.
Bir başka durum ise Pi sayısını ezberlemek isteyen kişiler. Öyle ilgilerini çekmiş ki hafızalarında bu sayının olabildiğince en çok basamağı olsun istemişler. Nasıl bir tutku olduğunu anlamak gerek. Bu konudaki rekor Pi’nin 67.890 rakamını ezberleyen Lu CHAO adındaki bir Çinliye aittir. Guiness dünya rekorunda kayda geçerken bu olay 24 saat 4 dakika sürmüştür.
14 Mart ile ilgili yaşanan iki tesadüf olay da tarihte yerini almıştır. Birincisi Albert Eintein’ın 14 Mart 1879 yılında doğmuş olması, ikincisi Stephan Hafking’in 14 Mart 2018’de ölmüş olmasıdır.
İlgiyi her zaman üzerinde tutacağı aşikar olan bu sayı kim bilir içerisinde daha neler barındırıyor. Araştıralım, okuyalım, çalışalım ve tutkumuzu hiç kaybetmeyelim. Hepimizin matematik günü kutlu olsun. Bol matematikli günler. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere. Sağlıcakla kalın.
Yasemin Adıyaman İriş
Güzel bir çalışma olmuş eline saglik